- δωρίς
- I
Μυθολογικό πρόσωπο. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος. Από τον γάμο της με τον Νηρέα απέκτησε πενήντα κόρες, τις Νηρηίδες, οι οποίες ονομάζονταν και Δωρίδες.IIΟνομασία δύο περιοχών κατά την αρχαιότητα.1. Μικρή ορεινή περιοχή της Στερεάς Ελλάδας. Αρχικά ονομαζόταν Δρυοπίς, από τους πρώτους κατοίκους της, τους Δρύοπες. Κατά την κάθοδό τους από τον Όλυμπο, οι Δωριείς εκτόπισαν τους Δρύοπες και ίδρυσαν τις πόλεις Ερινεό, Κυτίνιο, Βόιο και Πίνδο, οι οποίες συγκρότησαν αργότερα μία τετράπολη. Η Δ. συνόρευε στα Β με τη χώρα των Μαλιέων, στα Ν με τη Λοκρίδα των Οζολών, στα Α με τη Φωκίδα και στα Δ με τη χώρα των Οιταίων. Βρισκόταν στην κοιλάδα του Κηφισού, ανάμεσα στην Οίτη και στον Παρνασσό και δεν είχε επικοινωνία με τη θάλασσα. Εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης ήταν πολύ φτωχή και οι κάτοικοί της ονομάζονταν και Λιμοδωρείς. Ωστόσο, η στρατηγική της σημασία ήταν μεγάλη, καθώς αποτελούσε πέρασμα από τη Θεσσαλία στην Άμφισσα και στους Δελφούς. Όταν πολλοί κάτοικοι της Δ. εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο, δεν έπαψαν να θεωρούν τη Δ. μητρόπολη όλων των Δωριέων και πολλές φορές τη βοήθησαν να αντιμετωπίσει εχθρικές επιθέσεις. Η Δ. δεν αντιμετώπισε επιθέσεις των Περσών, γιατί ήταν σύμμαχος των Θεσσαλών που είχαν υποταχθεί στον Ξέρξη. Ωστόσο, λεηλατήθηκε από τους Φωκαείς το 353 και γνώρισε καταστροφές στη διάρκεια των πολέμων μεταξύ Αιτωλών και Μακεδόνων. Στην περίοδο μεταξύ 270 και 268 η Δ. ενσωματώθηκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία και οι οικισμοί της οχυρώθηκαν. Μετά το 166 συγκροτήθηκε το Κοινό των Δωριέων, το οποίο, όμως, φαίνεται ότι διαλύθηκε αργότερα από τους Ρωμαίους, όπως όλα τα ελληνικά κοινά μετά το 146 π.Χ. Ωστόσο, είναι πιθανόν να αναβίωσε αργότερα, γιατί στα τελευταία χρόνια της ρωμαϊκής δημοκρατίας βρίσκουμε τους Δωριείς να συμμετέχουν σε ένα Κοινό μαζί με τους Φωκαείς, τους Ευβοείς και τους Βοιωτούς. Στην περιοχή της Δ. έχουν ανακαλυφθεί αρχαία λείψανα.2. Περιοχή της Μικράς Ασίας. Περιλάμβανε τα μικρασιατικά παράλια και νησιά των Δωδεκανήσων, στα οποία είχαν εγκατασταθεί Δωριείς. Στην περιοχή αυτή υπήρχαν σημαντικές πόλεις, όπως η Αλικαρνασσός, η Ιαλυσός, η Κάμιρος, η Λίνδος κ.ά. Οι πόλεις αυτές είχαν κοινό ιερό, εκείνο του Τριοπίου Απόλλωνα, όπου τελούσαν γιορτές με γυμνικούς και ιππικούς αγώνες και συγκαλούσαν πολιτικές συνελεύσεις, στις οποίες λάμβαναν αποφάσεις για τη σύναψη συμμαχιών και τη διευθέτηση των μεταξύ τους διαφορών.* * *η (Α δωρίς)νεοελλ.1. οπισθοβράγχιο γαστερόποδο τής οικογένειας τών δωριδοδών2. Δωρίδα και Δωρίς (AM Δωρίς)περιοχή τής Στερεάς Ελλάδας ανάμεσα στη Φωκίδα και τη Λοκρίδααρχ.1. ως επίθ. δωρική2. (για πρόσ.) αυτή που κατάγεται από δωρικό γένος3. ως ουσ. α) είδος μαχαιριού που χρησιμοποιούσαν στις θυσίεςβ) ονομασία διαφόρων φυτών.
Dictionary of Greek. 2013.